Mycie zębów dziecka
Najlepszy sposób na dbanie o zęby maluszka to wprowadzenie nawyku ich mycia szczoteczką – nawet gdy jest to dopiero jeden ząbek! Na początek używaj miękkiej szczoteczki i wody lub niewielkiej ilości pasty (wielkości ziarnku ryżu) dostosowanej do wieku dziecka. Gdy dziecko skończy 18 miesięcy, wybierz pastę do zębów o niskiej zawartości fluoru, odpowiednią do wieku i zwiększ jej ilość do wielkości ziarnka grochu. Ważne również, aby od samego początku zacząć czyszczenie nitką dentystyczną! Jeszcze przed pojawieniem się zębów warto wprowadzić dobry nawyk przemywania dziąseł gazikiem lub specjalną silikonową szczoteczką dwa razy dziennie.
Nie martw się za bardzo, jeżeli na początku nie uda się zbyt długo myć dziecku zębów. Najważniejsze to wyrobić nawyk ich mycia, aby Twoje dziecko wiedziało, że jest to element codziennej rutyny. Gdy przywykniecie do mycia zębów maluszka, rób to dwa razy dziennie: raz rano i drugi raz tuż przed snem.
Gdy dziecko jest starsze, warto uczyć je także samodzielnego mycia zębów. Do wieku szkolnego po samodzielnym umyciu zębów dorosły powinien dodatkowo umyć zęby dziecku, szczególnie w najtrudniej dostępnych miejscach. Obserwacje dentystów wskazują, że dopiero dzieci w wieku ok 7 lat potrafią wystarczająco dobrze myć zęby samodzielnie.
Jak powinno wyglądać mycie zębów niemowlaka?
Mycie zębów niemowlaka jest ważne dla utrzymania zdrowia jamy ustnej od najmłodszych lat. Oto kilka wskazówek:
- Rozpocznij wcześnie - zanim u Twojego dziecka pojawią się pierwsze zęby, możesz zacząć nawyk higieny jamy ustnej, przecierając delikatnie jego dziąsła wilgotną szmatką lub specjalnym wacikiem po każdym karmieniu. Przyzwyczajenie dziecka w tej kwestii ma ogromne znaczenie,
- Używaj odpowiedniej szczoteczki - gdy ząbki zaczną wyrastać, możesz zacząć używać szczoteczki dla niemowląt. Szczoteczka powinna być mała, o miękkim włosiu, z dużą rękojeścią, którą łatwo można trzymać,
- Nie używaj na początku pasty do zębów- początkowo nie musisz używać pasty do zębów. Po prostu delikatnie szczotkuj zęby dziecka ciepłą wodą,
- Użyj niewielkiej ilości pasty do zębów - gdy dziecko ma około 2 lat, możesz zacząć używać niewielkiej ilości pasty do zębów. Upewnij się, że pasta jest specjalnie przeznaczona dla niemowląt, a nie dla dorosłych, ponieważ zawiera mniej fluoru,
- Szczotkuj zęby dwukrotnie dziennie - idealnie, zęby dziecka powinny być szczotkowane rano i wieczorem. Szczotkuj zęby delikatnie, wykonując małe, okrężne ruchy,
- Zachęcaj do samodzielności - gdy Twoje dziecko podrośnie, zachęcaj je do samodzielnego mycia, ale nadzoruj ten proces, aby upewnić się, że jest on wykonany prawidłowo,
- Regularne wizyty u dentysty - pierwsza wizyta u dentysty powinna nastąpić po pojawieniu się pierwszego zęba lub najpóźniej do pierwszych urodzin dziecka - przekaże zalecenia higieniczne. Regularne kontrole pomogą utrzymać zdrowe zęby i dobrą higienę jamy ustnej.
Ogranicz cukier
Cukier jest pożywką dla bakterii, które znajdują się w naszej jamie ustnej. Bakterie produkują kwas, który może uszkodzić zewnętrzną powierzchnię zęba (czyli szkliwo). Ślina wprawdzie pomaga naprawić te szkody, ale jeżeli uszkodzeń jest zbyt wiele, w zębie może powstać ubytek (próchnica).
Lizaki i słodkie napoje w butelce dziecka bywają szczególnie szkodliwe, ponieważ przez długi czas pozostają w kontakcie z zębami maluszka i zwiększają ryzyko rozwoju próchnicy. Dodatkowo twarde cukierki i lizaki podczas zgryzania mogą uszkadzać mechanicznie szkliwo. Najlepiej maksymalnie ograniczyć słodycze i wcześnie wyrobić dobre, zdrowe nawyki żywieniowe i pielęgnacyjne. Poniższe wskazówki będą pomocne w ograniczeniu kontaktu zębów Twojego dziecka z cukrem:
- Po zakończeniu karmienia odstaw dziecko od piersi lub zabierz butelkę
- Nie kładź dziecka do łóżka z butelką
- Nigdy nie wlewaj słodkich napojów do butelki dziecka
- W miarę możliwości stosuj leki bez zawartości cukru
- Naucz dziecko pić z kubeczka lub przez słomkę tak wcześnie jak to możliwe (możesz zacząć kiedy dziecko może pić w pozycji siedzącej)
- Dla dzieci w wieku powyżej 12 miesięcy głównym napojem powinna być woda, mleko modyfikowane dostosowane do wieku lub ewentualnie pełne mleko
- Sok owocowy (nawet wyciskany) nie jest niezbędny ani zalecany dla dzieci ze względu na naturalnie wysoką zawartość cukru i kwasowość. Zamiast soków, dużo lepiej podawać dzieciom cząstki owoców lub zmiksowane owoce jeśli dziecko jest na etapie rozszerzania diety ale nie jest w stanie jeść stałych pokarmów.
Wytropienie cukru w różnych produktach spożywczych bywa trudne, ponieważ może on być określany wieloma różnymi nazwami. Na liście składników mogą znajdować się: fruktoza, sacharoza, dekstroza, glukoza. Być może uważasz, że naturalne źródła cukru są w porządku, ale każdy rodzaj cukru – czy to naturalne cukry obecne w owocach, cukry dodawane do żywności czy zawarte w miodzie i soku owocowym – mogą powodować próchnicę.
Profilaktyka próchnicy - jak wygląda zapobieganie próchnicy zębów
To szereg działań mających na celu zapobieganie powstawaniu próchnicy zębów. Oto kilka kluczowych elementów profilaktyki próchnicy:
- Prawidłowe mycie zębów - codzienne szczotkowanie zębów co najmniej dwa razy dziennie jest podstawą utrzymania zdrowych zębów. Szczotkowanie powinno trwać co najmniej 2 minuty. Do szczotkowania warto używać pasty z fluorem,
- Zdrowa dieta - unikanie nadmiaru słodyczy, szczególnie między posiłkami, oraz picie wody zamiast napojów słodzonych, może znacznie zmniejszyć ryzyko powstania próchnicy. Właściwa dieta, bogata w wapń i witaminy, jest niezbędna do zdrowia zębów,
- Regularne kontrole u dentysty - nawet przy starannej higienie jamy ustnej, próchnica może się rozwijać niezauważenie. Regularne kontrole u dentysty pomagają wykryć potencjalne problemy wcześnie,
- Fluoryzacja - to zabieg, który polega na nałożeniu na zęby specjalnego preparatu z dużą zawartością fluoru. Fluor pomaga wzmacniać szkliwo i chroni zęby przed próchnicą,
Pamiętaj, że zdrowe nawyki higieniczne i dietetyczne powinny być wpajane od najmłodszych lat, aby zapewnić trwałą ochronę przed próchnicą.
Kiedy zabrać dziecko do dentysty?
Według rekomendacji Towarzystwa Stomatologicznego, im wcześniej rodzice zaczną zabierać dziecko do dentysty, tym lepiej. Generalnie warto zacząć rozważać wizytę maluszka u dentysty, gdy tylko pojawią się pierwsze ząbki. Dentysta będzie w stanie sprawdzić, czy zęby dziecka wychodzą zgodnie z oczekiwaniami, i udzieli cennych porad na temat pielęgnowania ich w taki sposób, aby były zdrowe i mocne.
Jak dbać o pierwsze ząbki dziecka- jakie są typy zębów, choroby, wpływ zębów stałych na zdrowie dziecka
Opieka nad pierwszymi zębami dziecka
Dbając o pierwsze ząbki dziecka, warto pamiętać o kilku ważnych rzeczach:
- Zanim pojawia się pierwszy ząb, warto przecierać dziąsła dziecka czystą, wilgotną szmatką po każdym karmieniu,
- Kiedy pojawiają się pierwsze ząbki, warto używać specjalnej miękkiej szczoteczki do zębów dla niemowląt i delikatnie je myć co najmniej dwa razy dziennie,
- Unikaj smoczków zasłodzonych cukrem, miodem lub innymi słodkimi substancjami, które mogą prowadzić do próchnicy,
- W miarę jak dziecko zaczyna jeść stałe pokarmy, zwróć szczególną uwagę na zbilansowaną dietę z niewielką ilością cukru.
Typy zębów
Zęby mleczne są pierwszymi zębami, które pojawiają się u dziecka. Są one znacznie mniejsze i bielsze od zębów stałych. W pełnym uzębieniu mlecznym znajduje się 20 zębów - w tym 8 siekaczy, 4 kły i 8 trzonowców.
Gdy dziecko dorasta, zęby mleczne zaczynają wypadać, a na ich miejsce pojawiają się zęby stałe. W pełnym uzębieniu stałym znajduje się 32 zęby - 8 siekaczy, 4 kły, 8 przedtrzonowców, 8 trzonowców i 4 zęby mądrości.
Choroby zębów
- Próchnica jest najczęstszą chorobą zębów u dzieci, a jej główną przyczyną jest zaniedbanie higieny jamy ustnej oraz nadmierne spożywanie cukru. Może prowadzić do poważnych problemów, takich jak ból zęba, infekcje i utratę zębów,
- Próchnica butelkowa, znana również jako próchnica niemowlęca, to forma próchnicy zębów, która dotyka dzieci w wieku niemowlęcym i przedszkolnym. Nazwa „butelkowa” wynika z faktu, że próchnica ta często jest związana z długotrwałym karmieniem butelką, zwłaszcza podczas snu. Występuje ona, gdy zęby są długotrwale narażone na płyny zawierające cukry, takie jak mleko (w tym mleko matki), soki owocowe czy napoje słodzone. Bakterie w jamie ustnej dziecka przekształcają te cukry w kwas, który niszczy szkliwo zębów, prowadząc do tworzenia się próchnicy.
- Gingivitis i periodontitis - gingivitis to stan zapalny dziąseł spowodowany nagromadzeniem się płytki nazębnej. Jeżeli nie zostanie leczony, może przejść w stan cięższy, znanym jako periodontitis, który może prowadzić do utraty zębów.
Stomatitis aftowa (afty) - to białe lub żółtawe owrzodzenia o czerwonym otoczeniu, które mogą pojawić się na błonie śluzowej jamy ustnej. Przyczyny aft są nieznane, ale mogą mieć związek ze stresem, urazem, alergiami pokarmowymi lub niedoborem witamin.
Candidiasis (grzybica) - infekcja grzybicza jamy ustnej spowodowana przez grzyb Candida. Najczęściej występuje u osób z osłabionym systemem immunologicznym.